ਰਾਜਨੀਤੀ ਖੇਤਰ

ਹਮਦਰਦ

ਜੀ ਭਾਵੇਂ ਕਿਸੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਜਾਂ ਅਹੁਦੇਦਾਰ ਨਹੀਂ ਸਨ ਪਰ ਉਹ ਕੌਮੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਚ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਸਮਕਾਲੀ ਸਿੱਖ ਲੀਡਰਾਂ ਦੇ ਬੇਹੱਦ ਨਿਕਟਵਰਤੀ ਸਨ। 1942 ਤੋਂ 1947 ਤੱਕ ਜਦੋਂ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਅਮਲ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹਮਦਰਦ ਜੀ ਨੇ ਗਿਆਨੀ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸਲਾਹ ਨਾਲ ਕਈ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਬਣਾਈਆਂ। ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਵੰਡ, ਆਜ਼ਾਦ ਪੰਜਾਬ, ਹਿੰਦੂ-ਸਿੱਖ ਸੂਬਾ ਅਤੇ ਆਖਰ ਸਿੱਖ ਸਟੇਟ ਦੀ ਮੰਗ ਆਦਿ ਸਭ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਮੁੱਢਲੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਗਿਆਨੀ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਹਮਦਰਦ ਜੀ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਹੀ ਕਾਢ ਸਨ। ਉਹ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦ ਹਸਤੀ ਦੇ ਮੁਦੱਈ ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਰੌਸ਼ਨ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਚਾਹਵਾਨ ਸਨ। ਸਿੱਖ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੀ ਤਰਜਮਾਨੀ ਕਰਦਿਆਂ ਹਮਦਰਦ ਜੀ ਨੇ ਉਰਦੂ ਜ਼ਬਾਨ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਰਾਜਨੀਤਕ ਕਿਤਾਬਚੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ।

ਪੰਜਾਬ ਤਕਸੀਮ ਕੀ ਤਸ਼ਰੀਹ ਮੇਂ (1942):

64 ਸਫ਼ੇ ਦਾ ਇਹ ਕਿਤਾਬਚਾ 'ਏਕ ਸਿੱਖ ਸਿਆਸਤਦਾਨ' ਦੇ ਨਾਂਅ 'ਤੇ 21000 ਦੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਛਪਿਆ।

ਆਜ਼ਾਦ ਪੰਜਾਬ (1943) :

ਇਸ ਕਿਤਾਬਚੇ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਐਡੀਸ਼ਨ (5000) 'ਏਕ ਸਿੱਖ ਸਿਆਸਤਦਾਨ' ਦੇ ਨਾਂਅ 'ਤੇ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਐਡੀਸ਼ਨ (5000) ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ ਹਮਦਰਦ ਦੇ ਨਾਂਅ 'ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ।

ਪੰਥ ਆਜ਼ਾਦ (1946) :

250 ਸਫ਼ੇ ਦੀ ਇਹ ਪੰਥਕ ਕਿਤਾਬ ਹਮਦਰਦ ਜੀ ਦੇ ਨਾਂਅ 'ਤੇ 10000 ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖ ਜਨਤਾ ਵਿਚ ਬੜੀ ਜਾਗ੍ਰਿਤ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ। ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬੇ ਦੇ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿਚ ਵੀ ਹਮਦਰਦ ਜੀ ਨੇ ਅਜੀਤ ਰਾਹੀਂ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ।

ਸਾਹਿਤਕ ਯੋਗਦਾਨ

• 
• 
• 
• 
• 
•